Port'un tarihi on yedinci yüzyıl ikinci yarısında başlar.Çok önceleri port üretimi İngiltere'nin elindeydi.Bugün çoğu şarap evi hala İngiliz isimleri taşır.
Port'un yapımında kullanılan şaraplar Portekiz'in kuzey kesimindeki Doure Nehri bölgesinden ve çevresindeki vadilerden gelir.Bu elli mil uzunluğundaki alan 200 yıl önce açıkça belirlenmiş ve bugünkü sınırlar 1907'de yasal olarak çizilmiştir.
Douro Vadisi,600.000 dönümlük bir arazidir.Bunun onda birini üzüm bağları oluşturur.Burada ikamet eden 25.000 şarap tüccarı ve 85.000 kadar üzüm bağı vardır.
Douro'daki üzüm bağları,yetiştirilen çok sayıda üzüm çeşidi açısından önemlidir.
Başlıca Üzüm Çeşitleri;
Touriga Francesa, Tinta Roriz, Tinto Cao, Touriga Nacional, Tinta Barroca.
İklim ve Toprak;
Seçkin şaraplar üretmek için bu bölgenin iklim koşulları ve jeolojik yapısı birbirini belkide dünyanın hiçbir yerinde olmadığı kadar mükemmel bir şekilde tamamlar.
Douro Vadisi, Atlantik Okyanusu rüzgarlarından yüksek sıra dağlarıyla korunur.Çok sıcak geçen yaz mevsimi ve çok soğuk genelde çok yağışlı geçen kış mevsimi üzümlerin olgunlaşmasını sağlar.
Seçkin şarapların üretilmesinde jeolojil konumunun da çok önemli bir yeri vardır.Toprak, dünyanın merkezine doğru 60-90 derecelik bir açı çizerek uzanan şist içerir.Bu, güneş ışınlarının toprağın derinliklerine kadar işlemesini önler.Şist, ısıyı depolar ve gecenin geç saatlerine kadar yavaş yavaş yayar.
Hasat mevsimi, Eylül ayının ortalarında başlar ve Ekim sonuna kadar devam eder.
Mayalanma;
Üzümlerin ayakla çiğnendiği açık kazanların yerini santrifüjörler ve mayalanma tankları almıştır.Üzümler, bir makinenin içine yığılır.Bu makine, üzümleri ezer ve saplarını ayırır.Ezilmiş üzüm yığınları, büyük beton bir tank içine pompalanır.Bu tanklar iki gün içinde doldurulur ve sonra mühürlenir.Bu süre içinde üzüm şırası, erken mayalanmayı önlemek için serin tutulur.Kısa bir süre sonra konteynerlere pompalanır.
Üretilen şarabın ne kadar tatlı olması isteniyorsa ona göre mahzen uzmanı,mayalanmayı durdurarak üzüm şırasına 150 derecelik üzüm brendisi ekler.Bu,alkol oranı hacim olarak %20 oranında artırır ve geriye %9-10 oranıda artık üzüm şekeri olur.
Port üretimi, daha uzun bir olgunlaşma dönemi gerektirir.Çünkü karıştırılan şarapla brendinin tadı birbirine yavaş yavaş uyum sağlar.Bunu başarmak için portlar Vila Nova de Gaia'ya götürülür.
Antrepo (Orta olgunlşma dönemi);
Porto şehrinin karşısında Douro Nehri'nin öbür yakasında Vila Nova de Gaia bulunur.Bu şehir, porto şarabı üretimiyle yakından ilgilidir.Çünkü antrepolar, şarap üretim evlerinin mahzenlari buradadır.
Şarap, kökenini belirten bir sertifikayla beraber bu bölgeye getirilir.Gaia'daki antrepolar, porto şaraplarının kalite kontrolünden sorumlu Instituto do Vinno do Porto tarafından yönetilir.Bu antrepolarda şaraplar, dünya çapında ünlü olmalarını sağlayan mükemmelliği yakalayana kadar dinlendirilir.Bu bölgede porto şarabı üreten tüm firmaların kendilerine ait antrepoları vardır.Bunların çoğu halka açıktır.Yolunuz oralara düşerse muhakkak uğrayıp bir gezin derim :)
Port Çeşitleri
Çoğu port çeşidi, oluşumlarını tamamlamaları için fıçılarda dinlendirilir.Bunlar şişelendiğinde ve gemilere yüklendiğinde içilmeye hazır duruma gelmişlerdir.Tek mevsimlik port ise bir istinadır.
Sadece fıçıda 2 sene dinlendirilir ancak oluşumu tamamlanması için şişede de bir süre bekletilmesi gerekir.
Çoğu port çeşidi, oluşumlarını tamamlamaları için fıçılarda dinlendirilir.Bunlar şişelendiğinde ve gemilere yüklendiğinde içilmeye hazır duruma gelmişlerdir.Tek mevsimlik port ise bir istinadır.
Sadece fıçıda 2 sene dinlendirilir ancak oluşumu tamamlanması için şişede de bir süre bekletilmesi gerekir.
Beyaz Porto Şarabı (White Port);Beyaz porto şarabı şişelenmeden önce ahşap fıçılarda birkaç yıl dinlendirilir.Popülerliği hala sınırlıdır.Ancak aperitif olarak bir hayli tutulur.
Tek Mevsimlik Porto Şarabı (Vintage Port);Porto şaraplarının kralıdır.Ülkesine ve şarap üretim evlerine şöhret ve itibar kazandırmıştır.
Tek mevsimlik porto şarabı, değişik firmalarda üretilen şaraplardan yapılır.Ancak bu şarapların hepsi özel ve ayrıcalıklı bir yılın ürünüdür.Porto şarabı üreticileri, tek mevsimlik şarap üretmeye bireysel olarak karar verirler.Ancak bu şarabın kalitesi Porto Şarap Derneği tarafından onaylanmalıdır.Her on senede 3-4 kez özel seneler belirlenir.Ancak tüm üreticiler aynı sene üzerinde fikir birliğine varamayabilirler.
Taylor, Graham, Warre's, Fonseca, Nieport, Noval ve Cockburn gibi ünlü porto şarabı firmalarının yaptıkları şarapların sadece %3'ü tek mevsimliktir.
Tek mevsimlik portlar süzülmelidir.Bu portlar, 2 sene fıçılarda dinlendirildikten sonra şişelenir.Şişede olgunlaşmaya devam ederler ve zamanla çok fazla tortu üretirler(bu portlar serin bir mahzende 20, 30 hatta 40 sene bile olgunlaşabilirler) Süzmek için karanlık ve serin bir yerde birkaç saatliğine şişeyi dik bir şekilde bırakın.
Tek mevsimlik porto şarabını başka bir şeyle karıştırmak büyük bir günahtır :):)
Tek mevsimlik porto şarabının etiketinde hasat tarihi ve ''Vintage'' tanımlaması bulunmalıdır.
Tek mevsimlik porto şarabı için özel seneler;
1900, 1908, 1912, 1931, 1935, 1945, 1947, 1948, 1955, 1963, 1966, 1970, 1977, 1983, 1985, 1991, 1992, 1996, 1997, 2001, 2003
1931 senesi, yüzyılın en iyi ürün alınan yılı olmakla ünlüdür.
Single Quinta Vintage; Gerçek bir tek mevsimlik porto şarabıdır.Ancak tek bir şarap evinin şaraplarından üretilmiştir.Normal tek mevsimlik şaraplardan daha hafiftir.İyi ancak müstesna olmayan senelerin şaraplarından yapılmıştır.
Geç Şişelenmiş Vintage; Tek bir yılın ürünlerinden yapılmış ancak 6. senesine kadar şişelenmemiş şaraptır.Şişelendiğinde içilmeye hazırdır.
Etiketinde hasat yılı, LBV kısaltması veya ''Late Bottled Vintage'' tanımlaması bulunmalıdır.Gerçek bir tek mevsimlik porto şarabıyla aynı özellikleri taşıması beklenmez.
Colheita; Tek bir hasat yılının ürünü olsa da, gerçek bir tek mevsim porto şarabıyla aynı kalitede değildir.Fıçıda en az 7 sene bekler.Bu yüzden koyu sarı bir rengi vardır.Şişelendiğinde içilmeye hazırdır.Ancak tortusu alınmalıdır.Etiketinde hasat yılı, şişelenmesi hakkında bilgi ve fıçıda dinlenmiş olduğu yazılıdır.
Crusted Port; Her ne kadar tek mevsimlik şarap özelliğine sahip olduğu düşünülse de, aslında değişik yılların ürünlerinden harmanlanmıştır.2 veya 3 sene sonra şişelenir ve 3 ya da 4 sene sonra içilmeye hazırdır.Ancak tortusu alınmalıdır.Etiketlerinde şişelenme tarihi yazar.
Wood Port; Fıçılarda inlendirilmiş şaraplar için kullanılan ortak bir terimdir.Bu şaraplar, tüm olgunlaşma dönemini fıçıda geçirirler.Bir kere şişelendiler mi değişmeleri zordur.
Bu şaraplar, değişik yerlerde ve değişik senelerde üretilen şarapların bir karışımıdır.Asla tek mevsimlik şarap kalitesinde değildirler.Ancak büyük firmalar, bu şarapların 20 ya da daha uzun seneler fıçılarda dinlenmeleriyle (tawny) piyasada bir hayli tutunmuşlardır.
Tek Mevsimlik Porto Şarabı (Vintage Port);Porto şaraplarının kralıdır.Ülkesine ve şarap üretim evlerine şöhret ve itibar kazandırmıştır.
Tek mevsimlik porto şarabı, değişik firmalarda üretilen şaraplardan yapılır.Ancak bu şarapların hepsi özel ve ayrıcalıklı bir yılın ürünüdür.Porto şarabı üreticileri, tek mevsimlik şarap üretmeye bireysel olarak karar verirler.Ancak bu şarabın kalitesi Porto Şarap Derneği tarafından onaylanmalıdır.Her on senede 3-4 kez özel seneler belirlenir.Ancak tüm üreticiler aynı sene üzerinde fikir birliğine varamayabilirler.
Taylor, Graham, Warre's, Fonseca, Nieport, Noval ve Cockburn gibi ünlü porto şarabı firmalarının yaptıkları şarapların sadece %3'ü tek mevsimliktir.
Tek mevsimlik portlar süzülmelidir.Bu portlar, 2 sene fıçılarda dinlendirildikten sonra şişelenir.Şişede olgunlaşmaya devam ederler ve zamanla çok fazla tortu üretirler(bu portlar serin bir mahzende 20, 30 hatta 40 sene bile olgunlaşabilirler) Süzmek için karanlık ve serin bir yerde birkaç saatliğine şişeyi dik bir şekilde bırakın.
Tek mevsimlik porto şarabını başka bir şeyle karıştırmak büyük bir günahtır :):)
Tek mevsimlik porto şarabının etiketinde hasat tarihi ve ''Vintage'' tanımlaması bulunmalıdır.
Tek mevsimlik porto şarabı için özel seneler;
1900, 1908, 1912, 1931, 1935, 1945, 1947, 1948, 1955, 1963, 1966, 1970, 1977, 1983, 1985, 1991, 1992, 1996, 1997, 2001, 2003
1931 senesi, yüzyılın en iyi ürün alınan yılı olmakla ünlüdür.
Single Quinta Vintage; Gerçek bir tek mevsimlik porto şarabıdır.Ancak tek bir şarap evinin şaraplarından üretilmiştir.Normal tek mevsimlik şaraplardan daha hafiftir.İyi ancak müstesna olmayan senelerin şaraplarından yapılmıştır.
Geç Şişelenmiş Vintage; Tek bir yılın ürünlerinden yapılmış ancak 6. senesine kadar şişelenmemiş şaraptır.Şişelendiğinde içilmeye hazırdır.
Etiketinde hasat yılı, LBV kısaltması veya ''Late Bottled Vintage'' tanımlaması bulunmalıdır.Gerçek bir tek mevsimlik porto şarabıyla aynı özellikleri taşıması beklenmez.
Colheita; Tek bir hasat yılının ürünü olsa da, gerçek bir tek mevsim porto şarabıyla aynı kalitede değildir.Fıçıda en az 7 sene bekler.Bu yüzden koyu sarı bir rengi vardır.Şişelendiğinde içilmeye hazırdır.Ancak tortusu alınmalıdır.Etiketinde hasat yılı, şişelenmesi hakkında bilgi ve fıçıda dinlenmiş olduğu yazılıdır.
Crusted Port; Her ne kadar tek mevsimlik şarap özelliğine sahip olduğu düşünülse de, aslında değişik yılların ürünlerinden harmanlanmıştır.2 veya 3 sene sonra şişelenir ve 3 ya da 4 sene sonra içilmeye hazırdır.Ancak tortusu alınmalıdır.Etiketlerinde şişelenme tarihi yazar.
Wood Port; Fıçılarda inlendirilmiş şaraplar için kullanılan ortak bir terimdir.Bu şaraplar, tüm olgunlaşma dönemini fıçıda geçirirler.Bir kere şişelendiler mi değişmeleri zordur.
Bu şaraplar, değişik yerlerde ve değişik senelerde üretilen şarapların bir karışımıdır.Asla tek mevsimlik şarap kalitesinde değildirler.Ancak büyük firmalar, bu şarapların 20 ya da daha uzun seneler fıçılarda dinlenmeleriyle (tawny) piyasada bir hayli tutunmuşlardır.
Ruby; Yeni, kırımızı ve tatlı porto şarabıdır.Fıçıda sadece 3 sene bekletilir.Değişik yılların ürünlerinde harmanlanır.
Tawny; Fıçıda uzun sürelik bir dinlenme sonucu koyu altın sarısı bir renk alır.Ruby port kadar tatlı değildir.(oksitlenme rengini ve tadını güzelleştirir)Porto şarabı üretim evleri kaliteli tawny üretimine büyük özen gösterirler.Gerçekten de mükemmel kalitededir.Fıçılarda 20 sene veya daha fazla dinlenen tawny'ler elbette ucuza satılamaz.Değişik yılların ürünlerinden yapılmasına rağmen yaşını belirten bir etiket kullanılabilir.Mevsimlik porto şarabı sevenler ''eski bir tawny'' denemelidirler.
Ben porto şarabının başka bierşeyle karıştırılmasına kesinlikle karşıyım.Ancak az tanınan beyaz port soğutulduğunda mükemmel bir aperitif olurlar.Beyaz port'un vermut ve sherry gibi diğer sert şaraplala karıştırılması en uygundur.
Bence eski ve tamamen olgunlaşmış bir twan'nin peynirle ya da güzel bir yemeğin yanında sunulması mükemmel olur.
Tawny; Fıçıda uzun sürelik bir dinlenme sonucu koyu altın sarısı bir renk alır.Ruby port kadar tatlı değildir.(oksitlenme rengini ve tadını güzelleştirir)Porto şarabı üretim evleri kaliteli tawny üretimine büyük özen gösterirler.Gerçekten de mükemmel kalitededir.Fıçılarda 20 sene veya daha fazla dinlenen tawny'ler elbette ucuza satılamaz.Değişik yılların ürünlerinden yapılmasına rağmen yaşını belirten bir etiket kullanılabilir.Mevsimlik porto şarabı sevenler ''eski bir tawny'' denemelidirler.
Ben porto şarabının başka bierşeyle karıştırılmasına kesinlikle karşıyım.Ancak az tanınan beyaz port soğutulduğunda mükemmel bir aperitif olurlar.Beyaz port'un vermut ve sherry gibi diğer sert şaraplala karıştırılması en uygundur.
Bence eski ve tamamen olgunlaşmış bir twan'nin peynirle ya da güzel bir yemeğin yanında sunulması mükemmel olur.
